Rosh Hashanah da YAHUVEHK gizona, Adam, kreatu zuen eguna, YAHUVEHREN azkena eta preziatuen kreazioa. Rosh Hashanah bakoitzean, gizateriaren urtebetetzea, aldarrikatzen dugu YAHUVEH gure Errege bakar eta egiazkoa bezala. Gero, berresten dugu gure HARI zerbitzatzeko gogoa gure bizitzako une bakoitzean.

Rosh Hashanahk hasten du egutegi Juduaren garaialdi sendoena.

Izu eta dardarazko eguna da.

“Zorionekoa da teru’aren [shofarraren soinuaren] sekretua ezagutzen duen nazioa” adierazten du Midrash. Nazioa dakiena nola dardaratu shofarraren soinuaz eta epaiketan menderatu zoriontsua da.

Zeren Juduak YAHUSHUA ez duena ezagutzen MESIAS bezala, staccato teru’a soinuak gogoratzen dizkiote zerbait birrintzen dena. Haiek diote “birrintzen dena da gu geuk, gure iraganako eredu sustraituak, berriro hasi ahal dezagun, askatzen alaitasunezko eskuburdinetatik lehenaldikoak.”

Ez dago egunik hain sarrarazia hazteko potentzialaz Juduarentzat Rosh Hashanah bezala. Eguneko epaiketa Jainkotiarra zehazten du potentziala espirituala hurrengo urterako.

“Zuhaitz hazia enkapsulatua dagoenez hazia bakar batean, horrela ere gure hazkuntza potentziala hurrengo urtean Rosh Hashanahren epaiketan dago barne. (asko oraindik gerta lezake arren erasango duena gaurko hazkuntza). Nahiz eta Rosh Hashanah kreazioaren seigarren eguna egiaz izan, aipatzen da lehena bezala: “Lehena zuen ekintza handien artean, oroimena lehen egunarena.”

Seigarren egunean, Adam kreatua izan zen. Lehen izan zen guztia preludioa haren kreaziorako baino ez zen izan. Gizona bakarrik ematen dio asmoa kreazioari aitortzen haren sortzailea eta harremanetan sartzen harekin.

Esaten da Rosh Hashanah begiratzen duela etorkizunera, ez iraganera. Eguneko epaiketa ez da gure iraganeko bekatuei buruz, ez direnak ezta aipatuak ere gure otoitzetan. Horrela, epaiketa gertatzen da urte berriko lehen egunean, ez joan den urteko azken egunean. Etorkizuna iraganetik desberdina asmatu ahal orduko, Rosh Hashanahren promesa dena, ez dago itxaropenik kentzeko gure iraganeko lurjotzeen lohidura.

“Honela, Rosh Hashanah konparatua izan da gure jantzi lohituak kentzearekin.”

Gure epaiketa Rosh Hashanahn zehaztua dago gu nor garenagatik zehazki une honetan, zein Rosh Hashanahko epaiketaren esentzia den, ezarria egiaz guk izan nahi dugunaz une horretan.

“Rosh Hashanahn gizakia epaitua da. Baina, zein sakrifizio dakar? Berak norbera dakar. Eta sakrifizio bat aztertua izan behar duen akatsen bila eskainia izan baino lau egun lehenago, horrela ere egon behar dituzte gutxienez lau egun damutasunezko otoitzetan Rosh Hashanahren aurretik. Geure buruak aztertu behar dugu.”

Rosh Hashanahn “mundura datozen guztiak Haren aurretik pasatzen dira bnei meron.” Talmudek erabiltzen ditu hiru metafora argitzeko “bnei meron” esaldi txundigarria:

Horiek bezala leku estu batetik pasatzen direnak, non bakarrik batentzako lekua dagoen aldi bakoitzean.

David Erregearen soldaduak bezala, banan jaso zituztenak haren aginduak, gerran sartu aurretik.

Ardiak bezala haien artzainaren makilapean pasatzen, hark zenbatzen ari den artean.

Metafora guzti hauek ideia bat daukate orokorrean: epaiketa da gizakiarenganako bakardade guztian, ingurune sozial guztiarengandik aldendua. Zentzu horretan, epaiketa heriotza eguneko horren antzekoa da, non epaiketa gizakiari buruzkoa den bakartasun osoan ere.

Eta, nola erantzungo dugu bakarrik jaukitzen dugunean YAHUVEHREN aurrean eta HARK galdetzen duenean:

Nor zara zu? Adi egonez gero, aurki dezakegu ez dagoela ezer hor, ez “ni”, ez dago banakotasunik, ezerez gure elkarbide besteekin izan ezik.

Gure lana Rosh Hashanahn da gure existentzia osoa lotu betiko denarekin gure barnean. Da aitortzea bizitza eta heriotza esan nahi duguna Rosh Hashanahn, ez daukatela zerikusirik gu arnasa hartzea edo ez egotearekin. Jakintsuen hitzetan “gaiztoak hilak deituak dira baita bizirik irauten duten artean, eta zintzoak biziak deituak dira baita heriotzan ere.”

Shofarrek ohartzen du epaiketa eta horrela izutzen gaitu: “Jo al daiteke hirian adarra, jendea asaldatu gabe?” (Amos 3:6). Ostera, gu geu jaukitzen gara epaiketara shofarra jotzean. Horrela egitean, erakusten dugu onartzen dugula epaiketaren beharra, deigarri gertatzearen premia gure esentziaren bilketan. Erakusten diogu YAHUVEHRI aitortzen dugula aldaketaren premia, birsortzearena. Eta horrela egitean, esnatzen dugu HAREN errukia; eragiten dugu HARK hunkitzea, Midrash dioenez, epaiketa zorrotzeko tronutik errukiaren tronura. “Zorionekoa da teru’aren sekretua ezagutzen duen nazioa.”

Hauek dira Rosh Hashanahren tradizioak, eta YAHUSHUAREN sinesleak bezala, ikus dezakegu YAHUSHUAREN medioz dela, azken epaiketa hau etorriko dela.

YOM TERUAH (ROSH HASHANAH, TRONPETEN FESTA)

Greg Killian

Hasiera batean, ilargi berria ez zen ezartzen kalkulu astronomikoen bidez, baizik eta handikiro aldarrikatzen zen, lekukoak hitza eman ondoren ilargi ilgorako birragerpenari buruz. Hilabete bakoitzeko 30garren egunean, Auzitegi Nagusiaren kideak biltzen ziren etxarte batean Jerusalemen, Beit Ya’azek izenekoa, non itxaroten zuten konfiantzazko bi lekukoen testigantza jasotzea. Orduan, haiek santifikatzen zuten ilargi berria. Ez bazen ikusten ilargi ilgorakoa 30garren egunean, hilargi berria ospatzen zen automatikoki 31garrenean.

Hau, beraz, da festa bat “inork ez duena ezagutzen eguna ezta ordua ere, ezta zeruko aingeruak ere, ezta Semea, baizik eta bakarrik Aita.” Yom Teruah

Yom Teruah da festa BAKARRA (Hebrearrengandik ‘moed’ letraz letra hitzordua) zeini buruz ez dugu ezagutzen eguna ez ordua noiz ospatzeko. Hortaz, zur egon behar gara, esnaturik egon behar gara eta zelatan egon behar gara. Lotan egotea nahi duzu YAHUSHUA, Erregea, itzultzen denean?

1 Tesalonikarrei 5:1-5: Senideok, hori noiz eta nola izango den, ez duzue nik idatzi beharrik. Zeuek dakizue aski ongi Jaunaren eguna ustekabean etorriko dela, lapurra gauez bezala. Jendea “Hau bakea eta segurtasuna!” esaten ariko denean, orduan etorriko zaie hondamendia gainera, ustekabean, haurdun dagoenari erdiminak bezala, eta ez dute ihes egiterik izango. Zuek, ordea, senideok, ez zarete ilunpetan bizi, eta egun horrek ez du zuek lapurrak bezala zertan harrapatu. Zuek guztiok argiaren eta egunaren aldeko zarete; ez gaude, ez, gauaren eta ilunaren menpean.

Beraz, zintzoak ez dira ezustean hartuko egun horretaz. Honek esan nahi du zintzoak baliteke urtea ez ezagutzea, baina ezagutuko dute itzuliko dela Yom Teruahn. Hortaz, haiek egongo dira haien Mesiasen bila Elul hilabeteko 30 eta 31n.